Cố nhà văn Kim Dung là nhà văn có sức ảnh hưởng lớn nhất của văn học Trung Quốc hiện đại, đồng thời là cái tên quen thuộc với khán giả Việt Nam. Những bộ tiểu thuyết kiếm hiệp kinh điển như Anh Hùng Xạ Điêu, Thần Điêu Đại Hiệp, Thiên Long Bát Bộ, Ỷ Thiên Đồ Long Ký luôn có những tuyệt đại cao thủ dù chỉ xuất hiện chốc lát hoặc qua lời kể của nhân vật khác, nhưng lại mang đến ấn tượng sâu sắc trong lòng người đọc như Độc Cô Cầu Bại, Vô Danh Thần Tăng, Trương Tam Phong, Vương Trùng Dương.
Trong số đó, Độc Cô Cầu Bại là nhân vật huyền thoại dù không trực tiếp xuất hiện nhưng lại được nhắc đến nhiều nhất qua các bộ tiểu thuyết khác nhau. Độc Cô Cầu Bại chỉ được thể hiện qua lời kể trong các bộ Thần Điêu Đại Hiệp, Tiếu Ngạo Giang Hồ và Lộc Đỉnh Ký. Tuy nhiên, chỉ chừng đó thôi cũng đủ để khái quát về võ công “độc bá thiên hạ” của nhân vật này.
Bên cạnh đó, dù không nhận đệ tử nhưng Độc Cô Cầu Bại vẫn có những truyền nhân đều thuộc hàng đệ nhất cao thủ.
Nhân vật bí ẩn trong tiểu thuyết Kim Dung
Qua các lời kể có phần bí ẩn của các nhân vật trong tiểu thuyết Kim Dung, Độc Cô Cầu Bại có hiệu là Kiếm Ma. Về cái tên Độc Cô Cầu Bại, nguồn gốc của nó cũng không rõ ràng, với võ công cao cường đệ nhất thiên hạ của mình, ông rong ruổi khắp giang hồ tìm đối thủ xứng tầm. Niềm khao khát của vị võ lâm cao thủ này cũng là chỉ được thua một lần, ấy vậy mà tìm khắp thiên hạ cũng chẳng thấy ai có thể sánh cùng để đọ sức. Chữ Cầu Bại cũng từ đó mà ra. Còn chữ Độc Cô có thể hiểu là cô độc một mình trên giang hồ tìm đối thủ.
Tuy nhiên, cũng có thể hiểu là một người mang họ Độc Cô và đi cầu một lần được thất bại. Cách giải thích này cũng có phần hợp lý bởi Độc Cô là một dòng họ của người châu Á. Họ này xuất hiện chủ yếu ở Trung Quốc, có nhiều người mang họ Độc Cô nổi tiếng trong lịch sử nước này ví dụ như Độc Cô Già La, hoàng hậu dưới triều Tùy Văn Đế; Độc Cô quý phi một người Sủng Phi của nhà Đường dưới triều Đường Đại Tông; Độc Cô Tổn, Tiết độ sứ An Nam bị vua Đường truất chức (tiết độ sứ vùng bây giờ của nước ta).
Kim Dung không nói rõ cách hiểu nào là đúng nhưng rõ ràng cuộc đời của vị đệ nhất võ lâm này vô cùng cô độc, dù ông được người trên giang hồ tôn là đệ nhất cao thủ bởi bộ kiếm pháp tuyệt học của mình, Độc Cô Cửu Kiếm, đặc tính dùng “vô chiêu chiến thắng hữu chiêu“. Ông cũng được gọi là Kiếm Ma bởi uy lực Độc Cô Cửu Kiếm gần như bao trùm mọi loại võ công khác trong thiên hạ, khi có thể khắc chế mọi binh khí, chưởng pháp và nội công.
Trong Thần Điêu Đại Hiệp, Dương Quá gặp con chim điêu khổng lồ tức là Thần Điêu cũng là lúc Độc Cô Cầu Bại đã trở thành người thiên cổ từ lâu, con chim điêu được cho là người bạn cuối cùng của Kiếm Ma thuở nào. Sau cuộc hội ngộ, Dương Quá tìm đến mộ mới biết Độc Cô Cầu Bại chính là người sở hữu kiếm thuật vô song trong thiên hạ. Khi biết không thể tìm được đối thủ, Kiếm Ma quy ẩn giang hồ sống cô độc cùng với thần điêu. Ông cũng sở hữu năm cây kiếm vô địch thiên hạ và đều được ông lập mộ chôn trước khi chết và chú giải triết lý cặn kẽ ở mỗi thanh kiếm, trong đó có một thanh Huyền thiết trọng kiếm có sức nặng nghìn cân là thanh tạo nên bộ Độc Cô Cửu Kiếm.
Cũng có một thanh kiếm thực ra chỉ là một cành liễu mục kèm chú thích “Sau bốn mươi tuổi, không mang binh khí, Thảo mộc trúc thạch đều có thể dùng làm kiếm“. Thanh kiếm cuối cùng mới thực là độc đáo, đó là dùng “vô chiêu thắng hữu chiêu“, chính vì vậy dưới mộ kiếm Dương Quá không tìm thấy bất kỳ thứ gì cả, cảnh giới của kiếm thuật chính là biến tay không mà như một thanh gươm sắc bén.
Trong bộ Tiếu Ngạo Giang Hồ, Độc Cô Cầu Bại xuất hiện có phần mờ nhạt hơn nhưng cũng cho thấy sự vô địch của nhân vật này. Như lời kể của Phong Thanh Dương phái Hoa Sơn thì Kiếm Ma là một người thông minh tuyệt đỉnh, là người sáng tạo ra Độc Cô Cửu Kiếm và nhờ kiếm pháp này vô địch thiên hạ. Độc Cô Cầu Bại cũng không có địch thủ và ông ta thậm chí còn vui mừng biết bao khi có một người có khả năng khiến ông ta phải quay kiếm trở lại phòng ngự. Trong bộ Lộc Đỉnh Ký, nhân vật này lại càng xuất hiện bí ẩn qua lời kể của một nhân vật đó là Trừng Quan đại sư với Vi Tiểu Bảo với rất nhiều những lời lẽ ca ngợi.
Độc Cô Cầu Bại xuất thân từ đâu?
Nếu Kim Dung thực sự muốn đưa Độc Cô Cầu Bại lên làm đệ nhất cao thủ võ lâm thì chắc chắn phía sau ông ta phải có một người đủ tư cách để trở thành hậu thuẫn vững chắc cho ông ta, nhờ có người này, Độc Cô Cầu Bại mới có thể trở thành một cao thủ bất bại trên giang hồ.
Trong Thiên Long Bát Bộ, Lý Thu Thủy từng nói: “Ở Lang hoàn phúc địa, ta đã sống hạnh phúc với ông ta và sinh được 1 cô con gái. Sau đó, chúng ta đã bắt đầu thu thập tất cả các bí kíp võ công trong thiên hạ, chỉ mong có thể tạo ra 1 bí kíp mạnh tới cực điểm…”
Liệu mong muốn của Lý Thu Thủy có thành hiện thực? Khi Đoàn Dự bước vào Lang hoàn phúc địa, anh ta đã nhìn thấy 1 giá sách rất to. Trên giá sách này không có quyển sách nào nhưng dán đầy giấy bên trên có viết chữ: “Thiếu tuyệt học Hàng long thập bát chưởng của Cái Bang“.
Có thể thấy rằng, các môn võ trong thiên hạ đều là muôn hình vạn trạng, các bí kíp tuyệt học thường được bảo mật rất kỹ nên Lý Thu Thủy không thu thập được đầy đủ chúng là điều dễ hiểu. Tuy nhiên Lý Thu Thủy lại có trong tay Tiểu vô tướng công, là một môn công phu lấy nội công là gốc, chiêu thức là ngọn; khi luyện môn công phu này chỉ cần biết chiêu thức là có thể dùng nội công thi triển tất cả các tuyệt học trên thế gian với uy lực thậm chí còn mạnh hơn nguyên bản.
Sau này, khi Vô Nhai Tử tạc bức tượng ngọc giống bà rồi si mê nó mà bỏ mặc bà (thực ra là tượng em gái bà), vì hận Vô Nhai Tử nên bà bỏ sang Tây Hạ và trở thành Thái Phi, lập ra Nhất Phẩm Đường. Vì thế, rất có thể Lý Thu Thủy chính là người đứng sau Độc Cô Cầu Bại và dạy cho Độc Cô Cầu Bại các môn võ thuật mà mình đã sưu tầm cùng với Tiểu vô tướng công. Từ đó, Độc Cô Cầu Bại mới có cơ sở để trở thành đại cao thủ đệ nhất thiên hạ.
Những truyền nhân vô địch
Không để lại nhiều dấu tích nhưng lạ thay, Độc Cô Cầu Bại cũng gián tiếp để lại những truyền nhân và họ đều là những người vô địch trong giang hồ. Người đầu tiên không thể không nhắc đến đó là Thần Điêu Đại Hiệp Dương Quá, cần phải nói thêm rằng tuyệt kỹ mạnh nhất của Dương Quá chính là Ảm Nhiên Tiêu Hồn Chưởng. Chàng cũng rất giỏi trong việc sử dụng Toàn Chân kiếm pháp, Cổ Mộ kiếm pháp và Lạc Anh Thần Kiếm Chưởng. Chẳng có thông tin nào nói chàng học được Độc Cô Cửu Kiếm và quả thật chàng cũng chưa bao giờ sử dụng loại kiếm pháp này. Tuy nhiên, đây vẫn được coi là truyền nhân của Độc Cô Cầu Bại.
Như đã nói ở trên, Dương Quá vô tình gặp Thần Điêu, biết được phần mộ của Độc Cô Cầu Bại và lĩnh hội được yếu chỉ của võ thuật là dùng “vô chiêu thắng hữu chiêu“. Dù không còn Kiếm Ma nhưng nhờ Thần Điêu và trí thông minh của mình, Dương Quá cũng học được từ tiền bối rất nhiều điều. Nhờ chân lý ngộ ra được ở mộ Kiếm Ma, Chàng đã trở thành vô địch thiên hạ bởi dùng Huyền Thiết Trọng Kiếm để luyện nội công dưới thác nước cùng sự trợ giúp của Thần Điêu.
Nếu Dương Quá không học Độc Cô Cửu Kiếm thì hai người Phong Thanh Dương và Lệnh Hồ Xung trong bộ Tiếu Ngạo Giang Hồ đều lĩnh hội được môn võ công này và là truyền nhân chính thức của Kiếm Ma. Phong Thanh Dương là sư thúc của chưởng môn phái Hoa Sơn Nhạc Bất Quần. Ông ẩn cư trên đỉnh Ngọc Nữ Phong bởi ghét các luật lệ, quy củ trong giới giang hồ.
Thuở trẻ, ông là một cao thủ dùng kiếm bậc nhất và được giang hồ ca tụng về cả tài năng lẫn tư cách. Nhờ sớm ẩn cư, lại không ham đấu đá tranh giành cho nên ông không tham gia cuộc đấu huynh đệ tương tàn giữa hai phe Kiếm tông và Khí tông của phái Hoa Sơn. Trong khi đó, Lệnh Hồ Xung tình cờ gặp Phong Thanh Dương trên Ngọc Nữ Phong. Và có lẽ cũng bởi tính cách 2 người giống nhau cho nên Phong Thanh Dương đã truyền thụ Độc Cô cửu kiếm cho Lệnh Hồ Xung.
Chỉ cần học 1 chiêu nửa thức từ Phong Thanh Dương, Lệnh Hồ Xung đã đánh bại được đại cao thủ Điền Bá Quang, trong khi trước đó không lâu, võ công chàng còn thua xa y. Sau này, dù chưa luyện đến cảnh giới “dùng vô chiêu thắng hữu chiêu” nhưng với 9 chiêu thức được Phong Thanh Dương truyền thụ, Lệnh Hồ Xung cũng không tìm thấy đối thủ dù trước đó chàng chỉ là người có võ công bình thường. Sau khi xuống núi, dù mất đi toàn bộ nội lực, lại mang trọng bệnh, nhưng vẫn đánh bại được hàng loạt cao thủ khác.
Thậm chí ngay cả Xung Hư đạo trưởng, Chưởng môn phái Võ Đang, người được coi là vô địch về kiếm thuật nhưng Thái cực kiếm của ông cũng không thắng nổi kiếm pháp của Lệnh Hồ Xung. Kể cả Nhạc Bất Quần sau khi luyện được Tịch tà kiếm pháp cũng bị thua dưới tay đệ tử Lệnh Hồ Xung với môn Độc Cô Cửu Kiếm. Tuy nhiên, vì không lĩnh hội được hết võ công của tiền nhân cho nên trên đỉnh Hoắc Mộc Nhai, Lệnh Hồ Xung cùng với Nhậm Ngã Hành, Hướng Vấn Thiên, Thượng Quan Long, Nhậm Doanh Doanh cũng không làm gì được Đông Phương bất bại và chỉ hạ được y nhờ dùng mưu.
Và vẫn còn rất nhiều những câu chuyện khác liên quan đến Lệnh Hồ Xung cũng như Độc Cô Cầu Bại
