Ngôn ngữ lập trình (tiếng Anh: programming language) là một tập con của ngôn ngữ máy tính. Đây là một dạng ngôn ngữ được thiết kế và chuẩn hóa (đối lập với ngôn ngữ tự nhiên) để truyền các chỉ thị cho máy tính (hoặc máy khác có bộ xử lí).

Ngôn ngữ lập trình có thể được dùng để tạo ra các chương trình nhằm mục đích điều khiển máy tính hoặc mô tả các thuật toán để người khác đọc hiểu.

Trên thế giới hiện nay có rất nhiều ngôn ngữ lập trình, và không có “ngôn ngữ tốt nhất” do mỗi ngôn ngữ lập trình phục vụ cho một mục đích và đóng góp cho công nghệ vào những thời điểm khác nhau. Bạn có thể được học C, C++, C# hay Java ở trường. Nhưng điều đó là chưa đủ, vì ngôn ngữ thay đổi qua thời gian, và nếu là 1 người kĩ sư phần mềm có kinh nghiệm, bạn phải có khả năng học ngôn ngữ mới một cách dễ dàng.

Các loại ngôn ngữ lập trình

Các ngôn ngữ lập trình có thể được chia thành một số mô hình sau đây. Mỗi ngôn ngữ có thể thuộc nhiều loại.

Ngôn ngữ Bậc cao (High-level) – Ngôn ngữ Bậc thấp (Low-level)
Lập trình Khai báo (Declarative) – Lập trình Mệnh lệnh (Imperative) – Lập trình Thủ tục (Procedural)
Lập trình Đa năng (General-purpose) – Lập trình Chuyên biệt (Domain-specific)
Lập trình Hướng đối tượng (Object-oriented) – Lập trình Đồng thời (Concurrent)
Ngôn ngữ Dòng lệnh (Command) – Ngôn ngữ Biên dịch (Compiled) – Ngôn ngữ Thông dịch

Chú ý: Còn rất nhiều mô hình khác có thể được sử dụng để phân loại ngôn ngữ lập trình. Ở đây chúng tôi chỉ liệt kê những mô hình phổ biến và nổi bật nhất.

Có bao nhiêu ngôn ngữ lập trình?

Khi khoa học máy tính ngày một phát triển, rất nhiều ngôn ngữ lập trình được tạo ra để đáp ứng cho từng lĩnh vực khác nhau. Ở đây Quantrimang.com mới chỉ liệt kê được vài chục cái tên, còn đâu đó ngoài kia vẫn còn hàng trăm ngôn ngữ khác chưa được nhắc tới. Bạn có thể truy cập vào Bộ sưu tập Hello World (helloworldcollection.de) để mở rộng tầm mắt với các bản demo về cách viết “Hello World” bằng 591 ngôn ngữ lập trình khác nhau. Cũng rất thú vị đấy!

Bạn có muốn biết ngôn ngữ lập trình đầu tiên trên thế giới là gì không? Và cha đẻ của các ngôn ngữ phổ biến nhất hiện nay là ai? Bằng cách nào có thể thực hiện việc lập trình 1 cách an toàn? Tất cả sẽ được tổng hợp trong infographic dưới đây.